Listy pisarzy - Gustaw Flaubert

Gustaw Flaubert

List do Ludwika Bouilhet

Kair, 1 grudnia  1849 roku

Zaczynam, mój drogi, od złożenia pocałunku na twej zacnej głowie i przelania na papier mego usilnego pragnienia, by twój duch przyszedł do mnie. Sądzę zresztą, że myślisz o nas niemało, gdyż my myślimy niemało o tobie i sto razy na dzień żałujemy, że ciebie tu nie ma. W chwili gdy to piszę, księżyc oświetla minarety, wszędzie jest cicho. Od czasu do czasu szczekają psy. Mam przed oknem o zasuniętych firankach czarną masę drzew w ogrodzie, widoczną w bladej poświacie nocy. Piszę na kwadratowym stole przykrytym zieloną serwetą, oświetlonym dwiema świecami i czerpię atrament ze słoika od pomady. Słyszę za przepierzeniem, jak młody Maksym wywołuje fotografie; niemi są na górze ci, co śpią, mianowicie Sassetti i dragoman, który to dragoman, prawdę powiedziawszy, jest skończonym hultajem. Co do mojej dostojnej osoby, ma ona ma sobie długą nubijską koszulę z białej bawełny, ozdobioną chwastami, której krój wymagałby długiego opisu. Głowa moja jest kompletnie ogolona z wyjątkiem kosmyka na potylicy (za ten kosmyk w dzień sądu ostatecznego Mahomet ma unieść wiernego) i pokryta czerwonym tarbuszem, [czerwona czapka podobna do fezu] który pali się czerwienią i w pierwszych dniach palił minie gorącem. Głowy mamy dość wschodnie. Względy bezpieczeństwa powstrzymują nasz rozmach w stroju; ponieważ ubiór europejski w Egipcie większy wzbudza szacunek, dopiero w Syrii przebierzemy się kompletnie. [...]

Ludwik Bouilhet

W Nowy Rok wyruszamy w podróż do  Górnego Egiptu i do Nubii. To zajmie około trzech miesięcy. Jeszcze nie widziałem piramid. W przyszłym tygodniu zrobimy wycieczkę w okolice, podczas której zobaczymy piramidy, Sakkarę, Memfis i Mokattan, gdzie spodziewam się zabić hieny lub jakiegoś lisa; skórę z niego przywiozę do domu. Jestem pewny, że ty, człowiek inteligentny, nie oczekujesz; ode mnie listownej relacji o mojej podróży. Zaledwie mam czas systematycznie prowadzić zapiski. Nic jeszcze nie napisałem, nawet nie otworzyłem żadnej książki, wczoraj tylko przeczytałem dla rozrywki trzy ody Horacego, paląc fajkę na długim cybuchu. [...] 

W Aleksandrii zaraz po naszym przybyciu, wieczorem, widzieliśmy procesję z iluminacją: obchód z okazji obrzezania dziecka. Smolne pochodnie oświetlały ciemne ulice, gdzie z krzykiem tłoczył się pstry tłum. Tutaj, w Kairze, byliśmy świadkami podobnych hec; w ostatnich dniach, wieczorem, widzieliśmy pobożnych, mahometan sławiących śpiewem Ałłacha podczas uroczystości weselnych; ustawieni w równoległobok, kołysali się na miejscu śpiewając monotonnie. Jeden z, nich poddawał ton i wydawał w regularnych, odstępach przenikliwy krzyk. Błaznów tu mają doskonałych, a ich żarty są dowcipne. Malec mówił do głuchego; po nieudanych próbach, żeby go tamten usłyszał — krzyczał mu na przemian do obu uszu — wreszcie z rozpaczy zaczął mu wrzeszczeć w tyłek.

Jutro mamy odbyć spacer po Nilu z kilku damami, które będą tańczyły przy dźwiękach bębenka i grzechotek, w strojach ze złotych plastrów na głowie. Przedwczoraj byliśmy u pewnej kobiety, która nas przedstawiła dwóm innym kobietom. Mieszkanie w zupełnej ruinie, otwarte na przestrzał, oświetlał kaganek; przez okno bez szyb widać było palmę, a dwie kobiety tureckie miały

Żegnaj, drogi biedaku! Napisz czasem do mojej matki i daj jej znać, jak tylko będziesz miał ode mnie wiadomości. Ściskam cię. Haruj piórem niestrudzenie... Żegnaj; tysiąc serdeczności.

A co było dalej? Ci, którzy są bardzo ciekawi mogą przeczytać TU

Fragment ten bezwstydnie, aczkolwiek z niekłamaną przyjemnością, skopiowałem z obfitującego w smakowite teksty wyśmienitego bloga Płaszcz zabójcy redagowanego przez dwójkę wspaniałych redaktorów: Lirael i Zacofanego w lekturze, a pochodzi on z: Gustaw Flaubert, Listy, tłum. Wacław Rogowicz, Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, s. 72-75.