Złoty medal „Pulitzera” |
Nagroda Pulitzera (ang. The Pulitzer Prize) – amerykańska nagroda literacka przyznawana corocznie w kwietniu. Nagrodę tę przyznaje się za wybitne dokonania w dziedzinie dziennikarstwa, literatury i muzyki. Zdobywcy nagrody są wybierani przez jury, działające przy Wyższej Szkole Dziennikarstwa Uniwersytetu Columbia. Kandydatów wybiera się głównie spośród twórców amerykańskich. Nagrodę swojego imienia ufundował w 1917 amerykański dziennikarz i wydawca węgierskiego pochodzenia, Joseph Pulitzer. Pierwsze nagrody rozdano 4 czerwca tego samego roku. Nagrody corocznie przyznaje się w dwudziestu jeden kategoriach. W dwudziestu z nich zwycięzca uhonorowany jest świadectwem i czekiem na 10 tys. USD, a dwudziesta pierwsza kategoria: „Służba publiczna” uhonorowana jest złotym medalem, który otrzymuje zwykle gazeta, mimo iż jest on przypisany do konkretnej osoby.
Do napisania tego posta zainspirował mnie Bibliomisiek, autor bloga Za okładki płotem, za co mu bardzo dziekuję, zamieszczając listę i wpis na temat Nagrody Pulitzera. Tak się sklada, że mam lekką obsesję na punkcie list książek, literatura amerykańska bardzo mnie interesuje (co można stwierdzić przegladając zawartość mego bloga), a jakoś o tej liście zapomniałem. Być może miał tu wpływ Vladimir Nabokov trochę wyśmiewajacy tę nagrodę, wątpiący wjej rangę i znaczenie (czyżby zazdrość?) w przedmowie do "Lolity" i nazywający ją tam "nagrodą im. Polinga". Jako żródło wykorzystałem oryginalną listę z anglojęzycznej Wikipedii. Najbardziej interesujących jest dla mnie 6 kategorii związaneych z książkami i literaturą:
Fiction – za wybitną książkę z dziedziny literatury pięknej napisaną przez amrykańskiego autora, najlepiej dotyczącą amerykańskiego życia.
Drama – za wybitną sztukę napisaną przez amerykańskiego dramatopisarza, najlepiej oryginalną i dotyczącą amerykańskiego życia.
History – za wybitną książkę na temat historii Stanów Zjednoczonych.
Biography or Autobiography – za wybitną biografię lub autobiografię napisaną przez amerykańskiego autora.
Poetry – za wybitny tom oryginalnej poezji napisanej przez amerykańskiego poetę.
General Non-Fiction – za wybitną książkę z dziedziny literatury faktu napisaną przez amerykańskiego autora, która nie może być rozpatrywana w żadnej z pozostałych kategorii.
Z tych 6 kategorii najbardziej mi bliska jest pierwsza kategoria, czyli Fiction (literatura piękna). Pierwotnie ta kategoria nosiła nazwę Pulitzer Prize for the Novel (w latach 1918-1947). W miarę możliwości podaję tytuły polskich wydań.
1910s
1917: Nie przyznano nagrody
1918: His Family, Ernest Poole
1919: The Magnificent Ambersons, Booth Tarkington
1920s
1920: Nie przyznano nagrody
1921: "Wiek niewinności" (The Age of Innocence), Edith Wharton
1922: "Smuga słońca" Alice Adams, Booth Tarkington
1923: One of Ours, Willa Cather
1924: The Able McLaughlins, Margaret Wilson
1925: So Big, Edna Ferber
1926: "Arrowsmith" (Arrowsmith), Sinclair Lewis (odrzucona nagroda)
1927: Early Autumn, Louis Bromfield
1928: The Bridge of San Luis Rey, Thornton Wilder
1929: Scarlet Sister Mary, Julia Peterkin
1930s
1930: Laughing Boy, Oliver La Farge
1931: Years of Grace, Margaret Ayer Barnes
1932: "Łaskawa ziemia" The Good Earth Pearl S. Buck
1933: The Store Thomas Sigismund Stribling
1934: Lamb in His Bosom Caroline Miller
1935: Now in November Josephine Winslow Johnson
1936: Honey in the Horn Harold L. Davis
1937: "Przeminęło z wiatrem" (Gone with the Wind) Margaret Mitchell
1938: The Late George Apley John Phillips Marquand
1939: "Roczniak" (The Yearling) Marjorie Kinnan Rawlings
1940s
1940: "Grona gniewu" (The Grapes of Wrath) John Steinbeck
1941: Nie przyznano nagrody
1942: In This Our Life Ellen Glasgow
1943: Dragon's Teeth Upton Sinclair
1944: Journey in the Dark Martin Flavin
1945: A Bell for Adano John Hersey
1946: Nie przyznano nagrody
1947: "Gubernator" (All the King's Men) Robert Penn Warren
1948: Tales of the South Pacific James A. Michener
1949: Guard of Honor James Gould Cozzens
1950s
1950: "Droga na zachód" (The Way West) A. B. Guthrie, Jr.
1951: The Town Conrad Richter
1952: "Bunt na okręcie" (The Caine Mutiny) Herman Wouk
1953: "Stary człowiek i morze"(The Old Man and the Sea) Ernest Hemingway
1954: Nie przyznano nagrody
1955: "Przypowieść" (A Fable) William Faulkner
1956: Andersonville MacKinlay Kantor
1957: Nie przyznano nagrody
1958: A Death in the Family James Agee (nagroda przyznana pośmiertnie)
1959: "Podróże Jaimiego McPheetersa" (The Travels of Jaimie McPheeters) Robert Lewis Taylor
1960s
1960: Advise and Consent Allen Drury
1961: "Zabić drozda" (To Kill a Mockingbird) Harper Lee
1962: "Oścień smutku" (The Edge of Sadness) Edwin O'Connor
1963: "Koniokrady" (The Reivers) William Faulkner (nagroda przyznana pośmiertnie)
1964: Nie przyznano nagrody
1965: The Keepers of the House Shirley Ann Grau
1966: The Collected Stories of Katherine Anne Porter Katherine Anne Porter
1967: "Fachman" (The Fixer) Bernard Malamud
1968: "Wyznania Nata Turnera" (The Confessions of Nat Turner) William Styron
1969: "Dom utkany ze świtu" (House Made of Dawn) N. Scott Momaday
1970s
1970: "Zły charakter" (Stories of Jean Stafford) Jean Stafford
1971: Nie przyznano nagrody
1972: Angle of Repose Wallace Stegner
1973: The Optimist's Daughter Eudora Welty
1974: Nie przyznano nagrody
1975: The Killer Angels Michael Shaara
1976: "Dar Humboldta" (Humboldt's Gift) Saul Bellow
1977: Nie przyznano nagrody
1978: Elbow Room James Alan McPherson
1979: The Stories of John Cheever John Cheever
1980s
Od tego momentu obok zwycięzcy za każdy rok są także podawani pozostali finaliści.
1980: "Pieśń kata" The Executioner's Song Norman Mailer
"Ptasiek" (Birdy) William Wharton
"Cień pisarza" (The Ghost Writer) Philip Roth
1981: "Sprzysiężenie osłów" (A Confederacy of Dunces) John Kennedy Toole (nagroda przyznana pośmiertnie)
Godric Frederick Buechner
"Do zobaczenie jutro" (So Long, See You Tomorrow) William Maxwell
1982: "Jesteś bogaty, Króliku" (Rabbit Is Rich) John Updike
"Na powitanie dnia" (A Flag for Sunrise) Robert Stone
Housekeeping Marilynne Robinson
1983: "Kolor purpury" (The Color Purple) Alice Walker
"Obiad w resteuracji dla samotnych" (Dinner at the Homesick Restaurant) Anne Tyler
Rabbis and Wives Chaim Grade
1984: "Chwasty" (Ironweed) William Kennedy
"Katedra" (Cathedral) Raymond Carver
"Wielka draka" (The Feud) Thomas Berger
1985: "Sprawy zagraniczne" (Foreign Affairs) Alison Lurie
I Wish This War Were Over Diana O'Hehir
Leaving the Land Douglas Unger
1986: Lonesome Dove Larry McMurtry
The Accidental Tourist Anne Tyler
Continental Drift Russell Banks
1987: A Summons to Memphis Peter Taylor
"Raj" (Paradise) Donald Barthelme
Whites Norman Rush
1988: "Umiłowana" (Beloved) Toni Morrison
Persian Nights Diane Johnson
That Night Alice McDermott
1989: "Lekcje oddychania" (Breathing Lessons), Anne Tyler
Where I'm Calling From Raymond Carver
1990s
1990: "Mambo Kings śpiewają o miłości" (The Mambo Kings Play Songs of Love), Oscar Hijuelos
Billy Bathgate E. L. Doctorow
1991: Rabbit at Rest John Updike
Mean Spirit Linda Hogan
"Rzeczy, które nieśli" (The Things They Carried), Tim O'Brien
1992: "Tysiąc akrów" (A Thousand Acres), Jane Smiley
Jernigan David Gates
"Lila: Rozprawa o moralności" (Lila: An Inquiry into Morals), Robert M. Pirsig
Mao II Don DeLillo
1993: A Good Scent from a Strange Mountain Robert Olen Butler
At Weddings and Wakes Alice McDermott
"Czarna topiel" (Black Water), Joyce Carol Oates
1994: "Kroniki portowe" (The Shipping News), E. Annie Proulx
The Collected Stories Reynolds Price
"Operacja Shylock" (Operation Shylock: A Confession), Philip Roth
1995: "Kronika ryta w kamieniu" (The Stone Diaries), Carol Shields
The Collected Stories Grace Paley
"Po to żyłem" (What I Lived For), Joyce Carol Oates
1996: Independence Day Richard Ford
Mr. Ives' Christmas Oscar Hijuelos
"Teatr Sabata" (Sabbath's Theater), Philip Roth
1997: "Martin Dressler: Opowieść o amerykańskim marzycielu" (Martin Dressler: The Tale of an American Dreamer), Steven Millhauser
The Manikin Joanna Scott
"Otwarte przestworza i inne opowiadania" (Unlocking the Air and Other Stories) Ursula K. Le Guin
1998: "Amerykańska sielanka" (American Pastoral), Philip Roth
Bear and His Daughter: Stories Robert Stone
"Podziemia" (Underworld), Don DeLillo
1999: "Godziny" (The Hours), Michael Cunningham
Cloudsplitter Russell Banks
"Biblia jadowitego drzewa" (The Poisonwood Bible), Barbara Kingsolver
2000s
2000: "Tłumacz chorób" (Interpreter of Maladies), Jhumpa Lahiri
Close Range: Wyoming Stories Annie Proulx
"Oczekiwanie" (Waiting), Ha Jin
2001: The Amazing Adventures of Kavalier & Clay Michael Chabon
"Blondynka" (Blonde) Joyce Carol Oates
The Quick and the Dead by Joy Williams
2002: "Koniec Empire Falls" (Empire Falls), Richard Russo
"Korekty" (The Corrections), Jonathan Franzen
John Henry Days Colson Whitehead
2003: Middlesex Jeffrey Eugenides
Servants of the Map: Stories Andrea Barrett
You Are Not a Stranger Here Adam Haslett
2004: "Znany świat" (The Known World), Edward P. Jones
American Woman Susan Choi
Evidence of Things Unseen Marianne Wiggins
2005: "Gilead" Gilead Marilynne Robinson
An Unfinished Season Ward Just
War Trash Ha Jin
2006: "March" (March) Geraldine Brooks
The Bright Forever Lee Martin
"Marsz" (The March) E. L. Doctorow
2007: "Droga" (The Road) Cormac McCarthy
After This Alice McDermott
The Echo Maker Richard Powers
2008: "Krótki i niezwykły żywot Oscara Wao" (The Brief Wondrous Life of Oscar Wao) Junot Díaz
Shakespeare's Kitchen Lore Segal
"Drzewo dymu" (Tree of Smoke by Denis Johnson
2009: "Okruchy codzienności" Olive Kitteridge Elizabeth Strout
All Souls Christine Schutt
The Plague of Doves by Louise Erdrich
2010s
2010: Tinkers Paul Harding
In Other Rooms, Other Wonders Daniyal Mueenuddin
Love in Infant Monkeys Lydia Millet
2011: "Zanim dopadnie nas czas" (A Visit From the Goon Squad) Jennifer Egan
The Privileges Jonathan Dee
"Kiedy ulegnę" (The Surrendered), Chang-Rae Lee
2012: Nie przyznano nagrody.
Train Dreams Denis Johnson
Swamplandia! Karen Russell
The Pale King David Foster Wallace
2013: "Syn zarządcy sierocińca" (The Orphan Master's Son) Adam Johnson
What We Talk About When We Talk About Anne Frank Nathan Englander
The Snow Child Eowyn Ivey
Inspiracja: Za okladki płotem
Żródło: Wikipedia.org
Drobiazgowo sporządzona lista... Widzę, że są lata, w których nie przyznano nagrody. Nie nagradzano książek, jeśli nie zasługiwały, nie szukano na siłę. To się ceni. Chyba, że były inne przyczyny...
OdpowiedzUsuńNa stronie Wikipedii z oryginalną listą podano także krótkie notki z wyjaśnieniem dlaczego nieprzyznano tej nagrody, po prostu często nie mogli się dogadać w komisji, nie byli jednogłośni, albo książka, która była najlepsza i powinna dostać nagrodę była dla kogoś kontrowersyjna lub autor się nie podobał z jakichś względów.
UsuńLubię czytać u Ciebie o nagrodach. Wtedy tak sobie zerkam, czy czytałam, czy nam...:)
OdpowiedzUsuńTo miło mi :) Zamieściłem te listy nagrodzonych książek, bo jestem maniakiem list, ale też dlatego aby je mieć pod ręką i nie szukać w sieci, żeby coś sprawdzić. Miałem też nadzieję, że się komuś przydadzą :)
UsuńDlaczego w 2012 roku nie przyznano Pulitzera?
OdpowiedzUsuńNie wiem dlaczego nie przyznano, w innych latach gdy to się zdarzało są informacje wyjaśniające powód, być może jeszcze za wcześnie, aby to wyszło z komisji, znalazłem tylko taką informację na stronie Nagrody:
UsuńNo award
Finalists
Nominated as finalists in this category were: "Train Dreams," by Denis Johnson (Farrar, Straus and Giroux), a novella about a day laborer in the old American West, bearing witness to terrors and glories with compassionate, heartbreaking calm; "Swamplandia!" by Karen Russell (Alfred A. Knopf), an adventure tale about an eccentric family adrift in its failing alligator-wrestling theme park, told by a 13-year-old heroine wise beyond her years; and "The Pale King," by the late David Foster Wallace (Little, Brown and Company), a posthumously completed novel, animated by grand ambition, that explores boredom and bureaucracy in the American workplace.
Myślałam, że to moje niedopatrzenie, a tu faktycznie powodu brak. Dziwne. Może poziom literatury amerykańskiej w 2012 był żenujący .
UsuńWidziałam ostatnio "Tłumacza chorób" za 4 zl, a nie wzięłam, bo myślałam, że opowiadania mają osobną kategorię. Szkoda, bo okazuje się że, są nagrodzone w kategorii głównej.
Zajrzałam też do sekcji dramatycznej; niektórzy z autorów w literaturze pięknej czy np. "Tramwaj zwany pożądaniem" w dramacie to absolutna klasyka. Ale większości autorów kompletnie nie kojarzę...
OdpowiedzUsuńMam podobnie, wiekszości nie znam :) Być może wielu autorów zyskało rozgłos w Ameryce, ale nie na świecie, a może byli autorami jednego przeboju, jednej świetnej książki lub to o czym pisali było bardzo lokalne. Nie wszyscy uważają tę nagrodę, przynajmniej w dziedzinie literatury pięknej, za ważną i miarodajną jesli chodzi o wartość nagrodzonych tytułów, np. Nabokov śmiał się z niej.
UsuńDziękuję za ten spis!
OdpowiedzUsuń